وسيله النجاه

كتاب‌شناسي توصيفي حضرت آيت الله العظمي گلپايگاني(قدس‌سره)
(فقه استدلالي)
۷ـ وسيله النجاه للفقيه الراحل آيت الله العظمي سيد ابوالحسن الموسوي الاصفهاني مع تعليق فقيه العصر سماحه آيت الله العظمي السيد محمدرضا الموسوي گلپايگاني(قدس‌سره)
(جلد ۱)
قم، مطبعه مهر استوار، چاپ اول، ۱۳۹۳ق، ۳۲۸ص، وزيري، عربي.
اين نوشتار اولين مجلد از تعليقات و حواشي آيت الله العظمي سيد محمدرضا موسوي گلپايگاني (قدس‌سره) بر كتاب «وسيله النجاه» آيت الله العظمي سيد ابوالحسن موسوي اصفهاني (رحمه الله تعالي عليه) است كه مباحث مربوط به عبادات ارائه گرديده است. در اين كتاب سعي شده است، ضمن بيان يك دوره كامل از فقه شيعه اماميه، موارد اختلاف علماي معاصر نيز درج شده و مسائل مبتلي به فقهي به ويژه در بخش معاملات به صورت غير استدلالي بيان گردد.
در اين مجلد ابتدا احكام اجتهاد و تقليد بيان شده وسپس احكام شرعي طهارت ذكر گرديده است. در احكام طهارت نگارنده محترم به بيان احكام آب‌ها، احكام تخلي، احكام و شرايط وضو و موجبات ومبطلات آن، احكام غسل‌هاي جنابت، حيض، نفاس و استحاضه، احكام و فروعات فقهي مربوط به اموات اعم از كفن، دفن، غسل و نماز ميت، احكام مربوط به تيمم و شرايط آن و پس از آن نيز به شرح و بررسي احكام و فروعات فقهي نجاسات مانند شروط نجاست اشياء و كيفيت طهارت آنها پرداخته است.
در ادامه احكام و فروعات مربوط به نماز بيان شده و مقدمات و مقارنات نماز مانند اذان و اقامه، قبله، لباس و مكان نمازگزار، افعال نماز، واجبات و اركان آن، مبطلات و شكيات نمازف اجزاء و تروك نماز، احكام نماز استيجاري و نماز مسافر، نماز قضاء و شرايط آن، احكام نماز جماعت و جمعه و كيفيت نماز آيات و عيدين بيان گرديده است. در بخش ديگري از اين مجلد، نگارنده محترم به بيان مسائل شرعي مربوط به روزه پرداخته و شرايط صحت روزه، كيفيت ثبوت هلال رمضان و شوال، انواع مفطرات واقسام روزه‌هاي مستحب و مكروه را ذكر نموده و احكام و شرايط اعتكاف را شرح داده است.
بيان احكام و فروعات مربوط به انواع زكات اعم از زكات اموال، زكات انعام، زكات غلات، زكات نقدين(طلا و نقره) و زكات فطر، معرفي شرايط مستحقين دريافت زكات و خمس و مقدار خمس و زكات و ساير شرايط آنها از ديگر مباحث برجسته فقهي در اين نوشتار است. در متن اصلي كتاب ديدگاه‌هاي فقهي آيت الله العظمي سيد ابوالحسن موسوي اصفهاني (رحمه الله تعالي عليه) و در پاورقي تعليقات آيت الله العظمي سيد محمد رضا موسوي گلپايگاني (قدس‌سره) درج گرديده است.
جلد ۲
قم، مطبعه مهر استوار، چاپ اول، ۱۳۹۳ق، ۲۹۶ص، وزيري، عربي.
در دومين مجلد مباحث مربوط به معاملات اعم از عقود و ايقاعات درج گرديده و مسائل مختلف مربوط به آنها ذكر شده است. در ابتداي كتاب احكام مكاسب محرمه و شرايط تجارت در فقه اماميه مطرح شده و حرمت خريد و فروش اعيان نجس، آلات لهو و لعب، تصويرگري، غنا، سحر و جادو، احتكار و معرفي برخي از مكاسب مكروه وجائز بيان گرديده است. سپس احكام و فروع فقهي مربوط به بيع و شروط آن و شروط متعاقدين (طرفين معامله)، شرايط عوضين (ثمن ومثمن) و احكام خيار بيان شده و احكام ربا و انواع بيع مانند: بيع درختان ميوه، بيع حيوانات، بيع صرف و سلم و سود شرعي حاصل از بيع ذكر گرديده است.
در ادامه مسائل شرعي مربوط به شفعه، صلح، اجاره، جعاله، عاريت، وديعه، مضاربه، شركت، مزارعه، مساقات، رهن، حجر، ضمان، حواله، كفالت، وكالت، اقرار، هبه، وقف، وصيت و شرايط صحت و اركان و انواع آنها بيان گرديده است. نگارنده محترم حالات، ويژگي‌ها و شرايط مختلف حاكم بر هر موضوع را به ترتيب بيان نموده و ديدگاه‌ها و فتاواي نهايي خويش در آن موضوع را بيان كرده است.
نگارنده محترم ضمن بيان كليات فقهي موضوعات فوق‌الذكر، مهمترين مباحث مربوط به آنها بيان نموده و در برخي از موارد ادله روايي مربوط به آنها و قواعد فقهي مرتبط با آنها را نيز بيان نموده و برخي از اقوال فقهي رايج در مورد بعضي از اين موضوعات را منعكس كرده است. در متن اصلي كتاب ديدگاه‌هاي فقهي آيت الله العظمي سيد ابوالحسن موسوي اصفهاني (رحمت الله تعالي عليه) و در پاورقي تعليقات آيت الله العظمي سيد محمد رضا موسوي گلپايگاني (قدس‌سره) درج گرديده است.
جلد ۳
قم، مطبعه مهر استوار، چاپ اول، ۱۳۹۳ق، ۲۸۸ص، وزيري، عربي.
در اين نوشتار كه مجلد سوم از اين مجموعه مي‌باشد، ابواب و فروعات فقهي مربوط به ايمان(قسم)، نذر، كفارات، صيد، ذبح، خوردن و آشاميدن، غصب، احياي زمين‌هاي موات، لقطه(حكم اشياي پيدا شده و گمشده)، نكاح و طلاق، ارث و فروعات فقهي و احكام مربوط به هر يك از اين ابواب فقهي مورد شرح و بررسي قرار گرفته و استدلال‌هاي ايشان در اين زمينه برجسته گرديده است.
در هر يك از اين ابواب فقهي، ابتدا تعريفي از آن موضوع ارائه شده و سپس ديدگاه‌ها و فتاواي فقهي آيت الله العظمي سيدابوالحسن موسوي اصفهاني مطرح شده و در ادامه ديدگاه‌هاي استدلالي آيت الله العظمي گلپايگاني در زمينه ادله اين فتاوا درج گرديده است. در باب قسم و نذر كفاره قسم و چگونگي انجام تعهدات شرعي در اين زمينه بيان شده و در كفارات نيز اقسام كفاره و كيفيت اداي آن شرح داده شده است. در باب صيد و ذبح نيز چگونگي تزكيه و ذبح شرعي حيوانات حلال گوشت بيان گرديده و سپس از آن حكم خوردن انواع خوردنيها ونوشيدني‌هاي حلال و حرام تبيين گرديده است. در باب غصب نيز ضمن بيان انواغ غصب، احكام غصب و ضمان در آن با توجه به قواعد كلي فقه بررسي شده است.
در باب بعدي شرايط احياي زمين‌هاي موات و ملكيت اين قبيل از زمين‌ها بيان شده است. در ادامه نيز احكام و فروعات فقهي مربوط به ازدواج مانند: كيفيت اختيار زن و خواستگاري او، آداب خلوت زن و مرد براي ازدواج، احكام نگاه به زن نامحرم، احكام عقد نكاح و اولياي عقد، عقد فضولي، محرمات ازدواج، احكام نسب و رضاع، مهريه، نفقه، نشوز و شقاق، احكام فرزند، احكام طلاق‌هاي رجعي، خلع و مبارات، ظهار، ايلاء، لعان، ارث و فروع مرتبط فقهي به آنها، به طور تفصيلي همراه با ادله روايي و قرآني آنها تبيين گرديده است. در متن اصلي كتاب ديدگاه‌هاي فقهي و فتاواي آيت الله العظمي سيد ابوالحسن موسوي اصفهاني (رحمت الله تعالي عليه) و در پاورقي ادله و توضيحاتي استدلالي آيت الله العظمي سيد محمد رضا موسوي گلپايگاني (قدس‌سره) درج گرديده است.