كتاب الحج

كتاب‌شناسي توصيفي حضرت آيت الله العظمي گلپايگاني(قدس‌سره)
(فقه استدلالي)

۱۰ـ كتاب الحج تقرير ابحاث فقيه العصر سماحه آيت الله العظمي السيد محمدرضا الموسوي الگلپايگاني (قدس‌سره)
(جلد ۱)
احمد صابر همداني، قم، چاپخانه خيام، ۱۴۰۰ق، ۳۵۵ص، وزيري، عربي.
در اين كتاب كه تقرير درس خارج فقه حضرت آيت الله العظمي سيد محمدرضا موسوي گلپايگاني (قدس‌سره) است، احكام و فروعات فقهي مربوط به مناسك حج مورد بحث و بررسي تفصيلي قرار گرفته است. نويسنده در ابتداي مباحث كتاب به اقسام حج اعم از تمتع، قران و افراد اشاره كرده و مشروعيت انواع حج و سيره پيامبر اسلام (ص) در به جاي آوردن آنها را مورد بحث قرار داده است.
آنگاه به بررسي و كيفيت انجام حج افراد و قران و همچنين حج تمتع براي افرادي كه در مكه يا نزديك آن زندگي مي‌كنند و افرادي كه دور از مكه زندگي مي‌نمايند، پرداخته و ديدگاه‌هاي فقهاي بزرگ شيعه را در اين زمينه منعكس كرده است. در ادامه نويسنده به كيفيت به جاي آوردن حج كسي كه دو منزل يكي در مكه و يكي در خارج و دور از مكه دارد، اشاره كرده و احكام مربوط به استطاعت چنين شخصي را بررسي نموده است.
در بخش ديگري از كتاب نويسنده به شرايط معتبر درحج اشاره نموده و اموري مانند نيت در انجام اعمال حج، احكام مربوط به ميقات و شرايط و مكان آن، احكام شرعي بستن احرام، احكام حج تمتع و افراد، احكام عمره مفرده و شرايط آن وساير افعال حج را بيان كرده است. در همين راستا نگارنده به تفصيل در مورد واجبات و مستحبات احرام سخن به ميان آورده و كيفيت لبيك گفتن، چگونگي پوشيدن لباس احرام در مورد مردان و زنان، محرمات احرام، احكام احرام افراد خنثي وكودكان و برخي از كفارات احرام را به تفصيل بيان كرده است.
نويسنده محترم كه مقرر مباحث فقهي آيت الله العظمي سيد محمدرضا موسوي گلپايگاني(قدس‌سره) در بحث حج مي‌باشد، ضمن ارايه فتاواي ايشان و شرح ديدگاه‌هاي ايشان در اين زمينه، مستندات فقهي آيت الله العظمي سيد محمدرضا موسوي گلپايگاني(قدس‌سره) در اين مباحث را نيز ارائه كرده و آراي فقهي برخي از بزرگان فقهي مانند صاحب جواهر (رحمت‌الله) نيز مطرح كرده است.
جلد ۲
كتاب الحج تقرير ابحاث فقيه العصر سماحه آيت الله العظمي السيد محمدرضا الموسوي الگلپايگاني (جلد ۲).
احمد صابري همداني، قم، دارالقران الكريم، ۱۴۰۵ق، ۳۸۳ص، وزيري، عربي.
در اين نوشتار كه دومين مجلد از يك مجموعه فقهي در باب حج مي‌باشد، ادامه احكام، مناسك و فروعات فقهي مربوط به حج بيان گرديده و ديدگاه‌ها و فتاواي شرعي حضرت آيت الله العظمي گلپايگاني(قدس‌سره) مورد شرح و بررسي قرار گرفته است. در ابتدا نگارنده برخي از محرمات احرام مانند: حرمت صيد حيوانات بري و بحري و موارد استثناي آن، حرمت نگاه كردن به زنان حتي زنان محرم و همسر، حرمت لمس كردن زنان، حرمت بوسيدن و مسح محارم، حرمت ازدواج در حال احرام، حرمت هر گونه استمتاع از زن، حرمت طلاق دادن زن در حال احرام، حرمت عطر زدن و نگاه كردن در آينه، حرمت پوشيدن لباس دوخته شده در حال احرام، سرمه كشيدن به چشم، حرمت پوشيدن جوراب و كفشي كه قسمت روي پاها را بپوشاند، حرمت هرگونه فسق و فجور در حال احرام، حرمت جدال و مراء در حج، حرمت روغن ماليدن به بدن و پوشاندن سر و ماندن در زير سايه، جائز بودن ماندن در زير سايه براي زنان در حال احرام، حرمت قطع كردن درخت و يا هر گونه گياه، حرمت چيدن ناخن‌ها، حرمت كشتن حيوانات حتي حشرات و برخي ديگر از محرمات و مكروهات احرام را بيان كرده است.
ايشان در مورد ذكر هر يك از محرمات احرام موارد استثناء و شرط حرمت آنها را نيز بررسي نموده و ادله روايي مربوط به آنها را به تفصيل مورد تجزيه و تحليل فقهي قرار داده است. در ادامه نگارنده محترم برخي ديگر از شرايط و احكام مربوط به احرام را بيان نموده و مسائل شرعي مربوط به زنان به ويژه زنان حائض را تبيين نموده و احكام مربوط به احرام افراد مريض و ناتوان، حكم ترك كردن احرام از روي عمد و يا از روي فراموشي را به همراه ادله فقهي آنها به تفصيل بررسي نموده و آخرين ديدگاه‌هاي آيت الله العظمي گلپايگاني (قدس‌سره) را مورد تروك احرام شرح داده است.