الاحصار والصد

كتاب‌شناسي توصيفي حضرت آيت الله العظمي گلپايگاني(قدس‌سره)
(فقه استدلالي)

۱۷ـ الاحصار والصد
تقريرات درس خارج فقه آيت الله العظمي سيد محمدرضا موسوي گلپايگاني(قدس‌سره)، احمد شاهرودي.
در اين نوشتار به بحث در مورد يكي از فروعات فقهي مربوط به حج به نام‌هاي احصار و صد كه بر اساس آن مانعي براي حج گزار اعم از مريضي يا وجود يك دشمن خارجي براي انجام مناسك حج پديد مي‌آيد، پرداخته شده و فتواي آيت الله العظمي گلپايگاني(قدس‌سره) در اين زمينه در قالب تقريرات درس خارج ايشان توسط آقاي احمد شاهرودي در فقه بيان گرديده است.
در همين راستا نگارنده به نوع عملكرد شخص محصور و مصدود براي انجام تكاليف شرعي خود در حج در شرايط اضطراري پيش آمده براي وي اشاره كرده و وظايف چنين شخصي را از لحاظ فقهي در مورد انجام مناسك حج مورد بحث و بررسي قرار داده است. نگارنده ضمن ارايه تعريفي از حج و اهميت و ابعاد سياسي و اجتماعي آن به عنوان نمادي از اتحاد وهمبستگي مسلمانان با يكديگر اشاره و اهميت و تأثير معنوي انجام مناسك حج بر فرد حج گزار را بررسي نموده است.
در ادامه نگارنده به بررسي آيات مربوط به وجوب حج و معناي لغوي و اصطلاحي «احصار» و «صد» پرداخته و با استفاده از روايات و همچنين قواعد كلي فقه، وظايف زنان و مردان را در شرايط احصار و صد كه براي آنان در حين انجام مناسك حج رخ مي‌نمايد را در شرايط و حالات مختلف مورد تجزيه و تحليل فقهي قرار داده و ادله مربوط به هر يك از اين حالات و شرايط را تبيين نموده است.
در همين زمينه نويسنده وظيفه شخص محصور و مصدود را در انجام طواف، بستن احرام، سعي بين صفا و مروه، رمي جمرات، وقوف در سرزمين مني، عرفات و مشعر الحرام، حلق و تقصير، ذبح قرباني و ساير مراسم حج تمتع و يا حج عمره را به تفكيك بر اساس ادله شرعي و بر طبق فتاواي حضرت آيت الله العظمي گلپايگاني(قدس‌سره) مورد بحث و بررسي تفصيلي قرار داده است. وي همچنين كفاره انجام برخي از اعمالي كه حج گزار در حالت مفروض ممكن است مرتكب شود و كفاره بر او واجب شود را بيان نموده است.